Номт гурван улсын түүхийг хураангуйлсан Гэгээн толь хэмээх оршив

 Гэгээн толь (3 хэсэг)

Тэр ч тэргүүн Энэтхэгийн орон нь хүмүүн нугууд Тодорхой гэрэлт тэнгэрээс салан, насны хэмжээ цаглашгүй чадан идээнд самадигийн амгаланг идэн хувилан төрөн биед нь гэрэл буй. Рид хувилгаанаар огторгуйд явдаг дүрсний эрдэм цаглашгүй буй. Тэр цагт Рашаан газрын шим хэмээх цагаан өнгөтэй амт нь бал мэт буйг идсэний тул рид хувилгаанаар огторгуйд яван үл чадан самадигийн идээн үгүй болов. Түүний хойно Газрын тос хэмээх улбар шар өнгөтэй бал лугаа адил амттан нэгэн болов. Тэр ч үгүй болов. Найлзуурын хэсэг хэмээх идээн болов. Тэр ч барагдаж эс тарьсан сал тутарга нугууд болов. Идээ тэднийг хэрэгтэй цагт аван иддэг буй. Зальхай зарим хүмүн мангарын хувийг энэ өдөр аван идсэний тул бус нугууд түүнчлэн үйлдсэнээр эс тарьсан тутарга ч үгүй болов. Тэгээд тариалангийн үйлд орохуйд нэгний тарьсан тариаг бусад аван идсэнээр тэд бүгдээр үл зохицон тэмцэлдэн үйлдэв. Тэр цагт хүмүүн нугуудын дотроос Шалгадаг нэгэн өөр өөрийн эрхийн зүйлээр хэмжин хуваан тэмцэлгүй болгон үйлдэв. Хүмүүн нугууд түүнд маш баясан үг зохицон ноён болохуй үүрэг өгсөнөөр олонд Өргөгдсөн хаан хэмээн өгүүлэв. Энэтхэгийн хааны урьд тэр мөн. Түүний хөвүүн Үзэсгэлэн гэрэл, түүний хөвүүн Буян, түүний хөвүүн Дээд буян, түүний хөвүүн Тэтгэн арилгагч хутаг мөн. Түүнийг урьд Tаван аймаг хаан хэмээмүй. Тэтгэн арилгагч хутагийн хөвүүн Над хөх мөн. Түүний хөвүүн Үзэсгэлэн, түүний хөвүүн Чухал үзэсгэлэн, түүний хөвүүн Үзэсгэлэнт, түүний хөвүүн Үзэсгэлэн төгссөн мөн. Тэднийг Хүрд орчуулагч таван хаан хэмээмүй. Түүний хөвүүн Дээд өглөг хаан, түүний учирт дөрвөн түмэн насны цаг мөн. Хаан эцэг хөвүүн энэ хоёрын цагт Орчлонг эвдэгч бурхан Энэтхэгт өөд болон дээд ном зарлиг болсон буй. Дээдийг өгөгч хааны хөвүүн Залуу хаан. Тэгээд хааны үе гурван зууны эцэст Бүгдээс гэрэлт хэмээх хаан болов. Түүний хөвүүн Зандха хаан. Түүний цагт Замбуутивийн насан гурван түм наслан хаан эцэг хөвүүн энэ хоёрын цагт Алтан чадагч бурхан Энэтхэгт өөд болон дээд ном зарлиг болсон цаг мөн. Тэгээд хааны гурван зууны эцэст Их санал хэмээх хаан болов. Түүний хөвүүн гРиш хаан болон түүний учирт Замбуутивийн насан хоёр түмний цаг мөн. Хаан эцэг хөвүүн хоёрын учирт Гэрэл сахигч бурхан ертөнцөд өөд болон дээд ном зарлиг болсон мөн. Тэгээд Бодала оронд хааны үе хоёр зуун нөгчсөний хойно Чихт хэмээх хаан болов. Түүнд хоёр хөвүүн буй. Ихийн нэр Хоодам, өчүүхний нэр Бардоца. Хоодам сайтар гаран, Бор доца хаан болов.

Тод үсгээс кирил үсэгт хөрвүүлэв. 2013 он.